Jak wyglądało nasze miasto w 1987 r.?

 Jak wyglądało nasze miasto w 1987 r.?

W nawiązaniu do poprzedniego artykułu, w którym opisana została historia zmiany nazw ulic w Oświęcimiu, dzięki niezawodnemu Mirosławowi Ganobisowi - mam tedy przed oczyma plan miasta Oświęcimia z 1987 r., wydany przez Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych Warszawa-Wrocław. Od jego wydania upłynęło już prawie 40 lat - w perspektywie historii naszego miasta - to bardzo dużo. Spójrzmy więc, jak wyglądał gród nad Sołą u progu zmiany ustrojowej. 

Przede wszystkim, Oświęcim w 1987 r. był dość prężnie rozwijającym się ośrodkiem miejskim i przemysłowym. Miasto liczyło wówczas ok. 44 tys. mieszkańców (dzisiaj - zaledwie 34 tys. przy rokrocznej tendencji spadkowej). Dominującą rolę odgrywał oczywiście przemysł chemiczny, reprezentowany przez Zakłady Chemiczne "Oświęcim". Inne duże przedsiębiorstwa tamtego czasu to m.in. Oświęcimskie Zakłady Napraw Samochodowych (popularne OZNS-y), Fabryka Części Zamiennych Maszyn Górniczych, Walcownia Metali "Dziedzice" - Zakład w Oświęcimiu, "Społem" - Zakład Produkcji i Usług Technicznych. Podkreślano rolę sportu w postaci krytej pływalni o wymiarach olimpijskich oraz krytego lodowiska. Miasto posiadało wówczas 5 linii autobusowych, 3 dworce (PKP, PKS - już nieistniejący oraz MPK - także nieistniejący). Istniały zaledwie 3 hotele (Olimpijski - do dziś funkcjonujący, Zajazd PTTK przy ul. Kamieniec oraz pokoje gościnne na terenie Państwowego Muzeum w Oświęcimiu). Podobnie jak dzisiaj istniały 2 kina - Luna oraz Przodownik (dziś już nieistniejące). Z innej infrastruktury - istniał Ośrodek Rekreacyjny "Kruki" - dziś otwarte kąpielisko pozostaje w sferze marzeń mieszkańców naszego miasta. 

Dzisiejsze ulice nosiły wówczas inne nazwy. Z ważniejszych zmian:

- ul. Romana Mayzla - była ul. L. Waryńskiego

- ul. Klasztorna - była ul. Anieli Krzywoń

- ul. Zaborska - była ul. Krajowej Rady Narodowej

- ul. ks. A. Knycza - była ul. Spadochroniarzy

- ul. Ignacego Krasickiego - była ul. Janka Krasickiego

- ul. J. Piłsudskiego - była ul. Bohaterów Armii Czerwonej

- ul. Plebańska - była ul. Józefa Magi

- ul. Królowej Jadwigi - była ul. Mariana Czerwińskiego

- Plac ks. J. Skarbka - był Pl. Gwardii Ludowej

- ul. mjr. P. Szewczyka - była ul. Hanki Sawickiej

- ul. Dworcowa - była ul. Karola Świerczewskiego

- ul. Leszczyńskiej - była ul. Pawła Findera

- os. rtm. Witolda Pileckiego - było Kolonią Lenina

- ul. Legionów - była ul. Manifestu Lipcowego

- ul. 3 Maja - była ul. XXX-lecia PRL

- ul. Bronisława Czecha - była ul. Piotra Skargi (tutaj ciekawa zmiana!)

- ul. Jana Kasprowicza - była ul. Wandy Wasilewskiej

- ul. ks. St. Staszica - była ul. Włodzimierza Majakowskiego

- ul. Leona Marchlewskiego - była ul. Juliana Marchlewskiego (jego brata)

Oczywiście - wielu dzisiejszych ulic nawet sobie nie wyobrażano. Nie było Mostu Jagiellońskiego, który oddano do użytku dopiero 31 maja 1988 r. (choć przez wiele lat na barierkach mostu zamontowana była tabliczka z 1987 r.). 

Co ciekawe, w świadomości wielu starych oświęcimian, pewne ulice funkcjonują w nazewnictwie jeszcze sprzed 1987 r. Przykładowo - na ul. Żwirki i Wigury nadal mówi się "Ogrodowa", ul. Ł. Górnickiego funkcjonowała pod nazwą "Głęboka", ul. Jagiełły - "Jagiellońska". Krótko mówiąc - zmieniające się nazwy ulic także są naszym dziedzictwem, o czym warto przypominać młodszemu pokoleniu.

Rafał Guzik,

Oświęcim 5 kwietnia 2025 r.